Is religie gewoon een soort filosofie? Is filosofie een religieuze activiteit? Er lijkt soms enige verwarring te bestaan over de vraag of en hoe religie en filosofie van elkaar moeten worden onderscheiden deze verwarring is niet ongerechtvaardigd omdat er een aantal zeer sterke overeenkomsten tussen de twee zijn.
overeenkomsten
De vragen die in zowel religie als filosofie worden besproken, lijken veel op elkaar. Zowel religie als filosofie worstelen met problemen als: Wat is goed? Wat betekent het om een goed leven te leiden? Wat is de aard van de realiteit? Waarom zijn we hier en wat moeten we doen? Hoe moeten we elkaar behandelen? Wat is echt het belangrijkste in het leven?
Het is dus duidelijk dat er voldoende overeenkomsten zijn dat religies filosofisch kunnen zijn (maar dat hoeft niet te zijn) en filosofieën religieus kunnen zijn (maar dat hoeft ook niet zo te zijn). Betekent dit dat we gewoon twee verschillende woorden hebben voor hetzelfde fundamentele concept? Nee; er zijn enkele echte verschillen tussen religie en filosofie die rechtvaardigen ze als twee verschillende soorten systemen te beschouwen, ook al overlappen ze elkaar op bepaalde plaatsen.
verschillen
Om te beginnen hebben van de twee alleen religies rituelen. In religies zijn er ceremonies voor belangrijke levensgebeurtenissen (geboorte, overlijden, huwelijk, enz.) En voor belangrijke tijden van het jaar (dagen ter herdenking van de lente, oogst, enz.). Filosofieën laten hun aanhangers echter niet deelnemen aan rituele acties. Studenten hoeven hun handen niet ritueel te wassen voordat ze Hegel gaan studeren en professoren vieren niet elk jaar een Utilitaire dag .
Een ander verschil is het feit dat filosofie de neiging heeft om alleen het gebruik van de rede en kritisch denken te benadrukken, terwijl religies misschien de rede gebruiken, maar op zijn minst ook vertrouwen op geloof of zelfs geloof gebruiken met uitsluiting van de rede. Toegegeven, er zijn een aantal filosofen die beweren dat de rede alleen de waarheid niet kan ontdekken of die hebben geprobeerd de beperkingen van de rede op een of andere manier te beschrijven maar dat is niet precies hetzelfde.
Je zult niet merken dat Hegel, Kant of Russell zeggen dat hun filosofieën openbaringen van een god zijn of dat hun werk op geloof moet worden gebaseerd. In plaats daarvan baseren ze hun filosofieën op rationele argumenten die argumenten zijn misschien niet ook geldig of succesvol, maar het is de inspanning die hun werk onderscheidt van religie. In de religie, en zelfs in de religieuze filosofie, worden gemotiveerde argumenten uiteindelijk teruggevoerd op een basaal geloof in God, goden of religieuze principes die in een openbaring zijn ontdekt.
Een scheiding tussen het heilige en het profane is iets anders dat ontbreekt in de filosofie. Zeker, filosofen bespreken de fenomenen van religieuze ontzag, gevoelens van mysterie en het belang van heilige objecten, maar dat is heel anders dan het hebben van gevoelens van ontzag en mysterie rond dergelijke objecten in de filosofie. Veel religies leren aanhangers heilige geschriften te vereren, maar niemand leert studenten de verzamelde aantekeningen van William James te vereren.
Ten slotte hebben de meeste religies de neiging om een soort geloof in te nemen in wat alleen kan worden omschreven als de miraculous gebeurtenissen die de normale verklaring tarten of die in principe buiten de grenzen vallen van wat er zou moeten gebeuren in ons universum. Wonderen spelen misschien niet een heel grote rol in elke religie, maar ze komen veel voor in de filosofie. Nietzsche werd niet uit een maagd geboren, er verschenen geen engelen om de conceptie van Sartre aan te kondigen en Hume liet de lamme niet meer lopen.
Het feit dat religie en filosofie verschillend zijn, betekent niet dat ze volledig gescheiden zijn. Omdat ze allebei veel van dezelfde problemen behandelen, is het niet ongewoon dat iemand zich tegelijkertijd met religie en filosofie bezighoudt. Ze kunnen verwijzen naar hun activiteit met slechts één term en hun keuze van de te gebruiken term kan heel wat onthullen over hun individuele kijk op het leven; toch is het belangrijk om rekening te houden met hun onderscheidingsvermogen wanneer ze worden overwogen.
