De sjofar ( ) is een joods instrument dat meestal wordt gemaakt van de hoorn van een ram, hoewel het ook kan worden gemaakt van de hoorn van een schaap of geit. Het maakt een trompetachtig geluid en wordt traditioneel geblazen op Rosh HaShanah, het Joodse Nieuwjaar.
Oorsprong van de Shofar
Volgens sommige geleerden dateert de sjofar uit de oudheid toen men dacht dat luide geluiden op het nieuwe jaar demonen afschrokken en een gelukkig begin van het komende jaar zouden verzekeren. Het is moeilijk te zeggen of deze praktijk het jodendom heeft beïnvloed.
In termen van zijn Joodse geschiedenis wordt de sjofar vaak genoemd in de Tenach (de Torah, Nevi'im en Ketuvim, of Torah, Profeten en Geschriften), Talmoed en in rabbijnse literatuur. Het werd gebruikt om het begin van vakanties, in processies en zelfs het begin van een oorlog aan te kondigen. Misschien komt de beroemdste bijbelse verwijzing naar de sjofar voor in het boek Joshua, waar sjofarot (meervoud van sjofar ) werd gebruikt als onderdeel van een gevechtsplan om de stad Jericho te veroveren:
'Toen zei de HEER tegen Joshua Doe rond de stad eens met alle gewapende mannen. Doe dit gedurende zes dagen. Laat zeven priesters trompetten van ramshoorns dragen voor de ark. Op de zevende dag, marcheer rond de stad zeven keer, met de priesters die op de trompetten blazen. Wanneer je ze een lange explosie op de trompetten hoort laten luidkeels roepen, dan zal de muur van de stad instorten en de mensen zullen omhoog gaan, elke man recht in (Joshua 6: 2-5). "
Volgens het verhaal volgde Joshua Gods geboden tot op de letter en de muren van Jericho vielen, waardoor ze de stad konden veroveren. De sjofar wordt ook eerder in de Tanach genoemd wanneer Mozes Mt. Sinaï om de tien geboden te ontvangen.
In de tijd van de Eerste en Tweede Tempel werden sjofarot ook gebruikt samen met trompetten om belangrijke gelegenheden en ceremonies te markeren.
De Shofar op Rosh HaShanah
Tegenwoordig wordt de sjofar het meest gebruikt op het Joodse Nieuwjaar, genaamd Rosh HaShanah (wat in het Hebreeuws "hoofd van het jaar" betekent). In feite is de sjofar zo'n belangrijk onderdeel van deze feestdag dat een andere naam voor Rosh HaShanah Yom Teruah is, wat in het Hebreeuws "dag van de sjofar- explosie" betekent. De sjofar wordt 100 keer geblazen op elk van de twee dagen van Rosh HaShanah. Als een van de dagen van Rosh HaShanah op Sjabbat valt, wordt de sjofar echter niet geblazen.
Volgens de beroemde Joodse filosoof Maimonides, is het geluid van de sjofar op Rosh HaShanah bedoeld om de ziel wakker te maken en haar aandacht te richten op de belangrijke taak van berouw (teshuvah). Het is een gebod om de sjofar op Rosh HaShanah te blazen en er zijn vier specifieke sjofar- explosies geassocieerd met deze vakantie:
- Tekiah - Een ononderbroken explosie die ongeveer drie seconden duurt
- Sh'varim - Een tekiah verdeeld in drie segmenten
- Teruah - Negen snelle explosies
- Tekiah Gedolah - Een drievoudige tekiah die minstens negen seconden duurt, hoewel veel sjofarblazers zullen proberen aanzienlijk langer te gaan, wat het publiek leuk vindt.
De persoon die de sjofar blaast, wordt een Tokea genoemd (wat letterlijk blaster betekent), en het is geen gemakkelijke taak om elk van deze geluiden uit te voeren.
Symboliek
Er zijn veel symbolische betekenissen geassocieerd met de sjofar en een van de bekendste heeft te maken met de akeidah, toen God Abraham vroeg Isaac te offeren. Het verhaal wordt verteld in Genesis 22: 1-24 en eindigt met Abraham die het mes opheft om zijn zoon te doden, alleen om God zijn hand te laten houden en zijn aandacht te vestigen op een ram gevangen in een nabijgelegen struikgewas. Abraham offerde de ram in plaats daarvan. Vanwege dit verhaal beweren sommige midrashim dat wanneer de sjofar wordt geblazen God de bereidheid van Abraham zal herinneren om zijn zoon te offeren en daarom degenen die de sjofar horen blazen zal vergeven. Op deze manier, net zoals de sjofarontploffingen ons eraan herinneren ons hart tot bekering te keren, herinneren ze God er ook aan ons te vergeven voor onze overtredingen.
De sjofar wordt ook geassocieerd met het idee om God als Koning te kronen op Rosh HaShanah. De adem die de Tokea gebruikt om de geluiden van de sjofar te maken, wordt ook geassocieerd met de adem van het leven, die God voor het eerst inademde bij de schepping van de mensheid.
