Van de talloze geschriften van het Mahayana-boeddhisme worden er maar weinig meer gelezen of vereerd dan de Lotus Soetra. De leer doordringt de meeste scholen van het boeddhisme in China, Korea en Japan grondig. Toch is de oorsprong ervan gehuld in mysterie.
De naam van de soetra in het Sanskriet is Maha Saddharma-pundarika Sutra, of 'Grote Soetra van de Lotus van de Wonderbare Wet'. Het is een kwestie van geloof in sommige scholen van het boeddhisme dat de soetra de woorden van de historische Boeddha bevat. De meeste historici geloven echter dat de Sutra in de 1ste of 2de eeuw CE werd geschreven, waarschijnlijk door meer dan één schrijver. Er werd in 255 CE een vertaling gemaakt van het Sanskriet naar het Chinees, en dit is de vroegste historische documentatie van het bestaan ervan.
Zoals met zoveel van de Mahayana-soetra's, is de oorspronkelijke tekst van de Lotus Soetra verloren gegaan. De verschillende vroege Chinese vertalingen zijn de oudste versies van de soetra die ons resteren. In het bijzonder wordt aangenomen dat een vertaling in het Chinees door de monnik Kamarajiva in 406 CE de meest getrouw is aan de originele tekst.
In de 6e eeuw in China werd de Lotus Soetra gepromoot als de allerhoogste soetra door de monnik hiyi (538-597; ook gespeld als Chih-i), oprichter van de Tiantai-school van het Mahayana-boeddhisme, in Japan Tendai genoemd. Mede door de invloed van Tendai werd de Lotus de meest gerespecteerde Sutra in Japan. Het heeft de Japanse Zen diep beïnvloed en is ook een voorwerp van toewijding van de Nichiren-school.
De setting van de Sutra
In het boeddhisme is een soetra een preek van de Boeddha of een van zijn belangrijkste discipelen. Boeddhistische soetra's beginnen meestal met de traditionele woorden: "Zo heb ik het gehoord." Dit is een knipoog naar het verhaal van Ananda, die alle preken van de historische Boeddha reciteerde op de Eerste Boeddhistische Raad en naar verluidt met elke recitatie op deze manier was begonnen.
De Lotus Soetra begint: "Dat heb ik gehoord. Ooit was de Boeddha in Rajagriha en verbleef hij op de berg Gridhrakuta." Rajagriha was een stad op de plek van het huidige Rajgir, in het noordoosten van India, en Gridhrakuta, of "Vulture's Peak", ligt vlakbij. Dus, de Lotus Soetra begint met het maken van een verbinding met een echte plaats geassocieerd met de historische Boeddha.
In enkele zinnen zal de lezer de fenomenale wereld echter achter zich hebben gelaten. De scène opent zich naar een plek buiten de gewone tijd en ruimte. De Boeddha wordt bijgewoond door een onvoorstelbaar aantal wezens, zowel menselijke als niet-menselijke - monniken, nonnen, leken, leken, hemelse wezens, draken, garuda's en vele anderen, waaronder bodhisattvas en arhats. In deze enorme ruimte worden achttienduizend werelden verlicht door een licht dat wordt gereflecteerd door een haar tussen de wenkbrauwen van de Boeddha.
De Sutra is verdeeld in verschillende hoofdstukken - 28 in de Kamarajiva-vertaling - waarin de Boeddha of andere wezens preken en gelijkenissen aanbieden. De tekst, deels proza en deels vers bevat enkele van de mooiste passages uit de religieuze literatuur van de wereld.
Het kan jaren duren om alle leringen in zo'n rijke tekst op te nemen. Drie hoofdthema's domineren echter de Lotus Soetra.
Alle voertuigen zijn één voertuig
In vroege passages vertelt de Boeddha de vergadering dat zijn eerdere leringen voorlopig waren. Mensen waren niet klaar voor zijn hoogste lering, zei hij en moest met passende middelen naar verlichting worden gebracht. Maar de Lotus vertegenwoordigt de laatste, hoogste lering en vervangt alle andere leringen.
In het bijzonder richtte de Boeddha de leer van triyana, of 'drie voertuigen' tot Nirvana. Heel eenvoudig beschrijft de triyana mensen die verlichting realiseren door de preken van de Boeddha te horen, mensen die verlichting voor zichzelf realiseren door hun eigen inspanning en het pad van de bodhisattva. Maar de Lotus Soetra zegt dat de drie voertuigen één voertuig zijn, het Boeddha-voertuig, waardoor alle wezens boeddha's worden.
Alle wezens kunnen Boeddha's worden
Een thema dat overal in de Sutra tot uitdrukking komt, is dat alle wezens Boeddhaschap zullen bereiken en Nirvana zullen bereiken
De Boeddha wordt in de Lotus Soetra gepresenteerd als dharmakaya - de eenheid van alle dingen en wezens, ongemanifesteerd, voorbij het bestaan of niet-bestaan, ongebonden door tijd en ruimte. Omdat de dharmakaya alle wezens zijn, hebben alle wezens het potentieel om te ontwaken in hun ware aard en het Boeddhaschap te bereiken.
Het belang van geloof en toewijding
Boeddhaschap kan niet alleen door intellect worden bereikt. De opvatting van Mahayana is inderdaad dat absolute leer niet in woorden kan worden uitgedrukt of door gewone kennis kan worden begrepen. De Lotus Soetra benadrukt het belang van geloof en toewijding als middel voor het realiseren van verlichting. Naast andere belangrijke punten, maakt de nadruk op geloof en toewijding het Boeddhaschap toegankelijker voor leken, die hun leven niet doorbrengen in ascetische monastieke praktijk.
De gelijkenissen
Een onderscheidend kenmerk van de Lotus Soetra is het gebruik van gelijkenissen. De gelijkenissen bevatten vele lagen van metafoor die vele interpretatielagen hebben geïnspireerd. Dit is slechts een lijst van de belangrijkste gelijkenissen:
- Het brandende huis. Een man moet zijn spelende kinderen uit een brandend huis lokken (hoofdstuk 3).
- De verloren zoon. Een arme, zelfhaatvolle man leert geleidelijk dat hij onmetelijk rijk is (hoofdstuk 4).
- De medicinale kruiden. Hoewel ze in dezelfde grond groeien en dezelfde regen ontvangen, groeien planten op verschillende manieren (hoofdstuk 5).
- De Phantom City. Een man die mensen op een moeilijke reis leidt, roept een illusie op van een prachtige stad om hen het hart te geven om door te gaan (hoofdstuk 7).
- De parel in de jas. Een man naait een juweel in het jasje van zijn vriend. De vriend dwaalt echter in armoede, niet wetende dat hij een juweel van grote waarde bezit (hoofdstuk 8).
- De parel in de topknoop van de koning. Een koning schenkt veel geschenken, maar reserveert zijn kostbaarste juweel voor een persoon met een uitzonderlijke verdienste (hoofdstuk 14).
- De uitstekende arts. De kinderen van een arts sterven aan vergif maar hebben niet het gevoel medicijnen te gebruiken (hoofdstuk 16).
vertaalwerk
De vertaling van Burton Watson van The Lotus Sutra (Columbia University Press, 1993) is sinds de publicatie enorm populair vanwege de duidelijkheid en leesbaarheid.
Een nieuwere vertaling van The Lotus Sutra door Gene Reeves (Wisdom Publications, 2008) is ook zeer leesbaar en is geprezen door recensenten.
