Ingeklemd tussen Galilea in het noorden en Judea in het zuiden, speelde de regio Samaria een prominente rol in de geschiedenis van Israël, maar door de eeuwen heen viel het ten prooi aan buitenlandse invloeden, een factor die de naburige Joden minachtte.
Snelle feiten: het oude Samaria
- Locatie : Samaria in de Bijbel is de centrale hooglandregio van het oude Israël, gelegen tussen Galilea in het noorden en Judea in het zuiden. Samaria verwijst naar zowel een stad als een territorium.
- Ook bekend als : Palestina.
- Hebreeuwse naam : Samaria in het Hebreeuws is Shomron, wat watch-mountain, of watch-tower betekent .
- Oprichting : de stad Samaria werd gesticht door koning Omri rond 880 v.Chr
- Volkeren : Samaritanen.
- Bekend om : Samaria was de hoofdstad van het noordelijke koninkrijk van Israël; In de dagen van Christus was de relatie tussen de Joden en de Samaritanen gespannen vanwege diepgewortelde vooroordelen.
Samaria betekent "watch mountain" en is de naam van zowel een stad als een territorium. Toen de Israëlieten het beloofde land veroverden, werd dit gebied toegewezen aan de stammen van Manasse en Efraïm.
Veel later werd de stad Samaria gebouwd op een heuvel door koning Omri en vernoemd naar de voormalige eigenaar, Shemer. Toen het land uit elkaar ging, werd Samaria de hoofdstad van het noordelijke deel, Israël, terwijl Jeruzalem de hoofdstad van het zuidelijke deel, Juda, werd.
Oorzaken van het vooroordeel in Samaria
De Samaritanen beweerden dat zij afstammelingen van Jozef waren, via zijn zonen Manasse en Efraïm. Ze geloofden ook dat het centrum van aanbidding zou moeten blijven in Sichem, op de berg Gerizim, waar het was geweest in de tijd van Joshua. De Joden bouwden echter hun eerste tempel in Jeruzalem. De Samaritanen bevorderden de kloof door hun eigen versie van de Pentateuch, de vijf boeken van Mozes, te produceren.
Maar er was meer. Nadat de Assyriërs Samaria hadden veroverd, vestigden zij dat land opnieuw met buitenlanders. Die mensen huwden met de Israëlieten in de regio. De buitenlanders brachten ook hun heidense goden mee. De Joden beschuldigden de Samaritanen van afgoderij, afdwalen van Jahweh, en beschouwden hen als een bastaardras.
De stad Samaria had ook een geblokte geschiedenis. Koning Achab bouwde daar een tempel voor de heidense god Baäl. Shalmaneser V, koning van Assyrië, belegerde de stad gedurende drie jaar maar stierf in 721 voor Christus tijdens het beleg. Zijn opvolger, Sargon II, veroverde en vernietigde de stad en verbannen de inwoners naar Assyrië.
Herodes de Grote, de drukste bouwer in het oude Israël, herbouwde de stad tijdens zijn bewind, hernoemde het Sebaste, ter ere van Romeinse keizer Caesar Augustus ("Sebastos" in het Grieks).
Goede gewassen in Samaria brachten vijanden
De heuvels van Samaria reiken op sommige plaatsen 2000 voet boven de zeespiegel uit, maar werden doorkruist met bergpassen, waardoor in de oudheid een levendige handel met de kust mogelijk was.
Overvloedige regenval en vruchtbare grond hebben de landbouw in de regio gedijen. Gewassen omvatten druiven, olijven, gerst, en tarwe.
Helaas bracht deze welvaart ook vijandelijke overvallers mee die tijdens de oogst binnenvielen en de gewassen stal. De Samaritanen schreeuwden het uit tot God, die zijn engel stuurde om een man genaamd Gideon te bezoeken. De engel vond deze toekomstige rechter in de buurt van de eik in Ophrah, die tarwe dorste in een wijnpers. Gideon was van de stam van Manasse.
Op de berg Gilboa in het noorden van Samaria gaf God Gideon en zijn 300 mannen een verbluffende overwinning op de massieve legers van de Midianitische en Amalekitische overvallers. Vele jaren later eiste een andere strijd op de berg Gilboa het leven van de twee zonen van koning Saul. Saul pleegde daar zelfmoord.
Jezus en Samaria
De meeste christenen verbinden Samaria met Jezus Christus vanwege twee afleveringen in zijn leven. De vijandigheid tegen Samaritanen bleef tot ver in de eerste eeuw voortduren, zozeer zelfs dat vrome joden daadwerkelijk vele kilometers uit de weg gingen om te voorkomen dat ze door dat gehate land zouden reizen.
Op weg van Judea naar Galilea sneed Jezus doelbewust Samaria door, waar hij de nu beroemde ontmoeting met de vrouw bij de bron had. Dat een joodse man met een vrouw zou praten was geweldig; dat hij met een Samaritaanse vrouw zou praten was ongehoord. Jezus openbaarde haar zelfs dat hij de Messias was.
Het evangelie van Johannes vertelt ons dat Jezus nog twee dagen in dat dorp verbleef en veel Samaritanen geloofden in hem toen ze hem hoorden prediken. Zijn receptie was daar beter dan in zijn eigen huis van Nazareth.
De tweede aflevering was de gelijkenis van Jezus over de barmhartige Samaritaan. In dit verhaal, gerelateerd in Lucas 10: 25-37, zette Jezus het denken van zijn luisteraars op zijn kop toen hij een verachte Samaritaan de held van het verhaal maakte. Verder beeldde hij twee pijlers van de Joodse samenleving, een priester en een Leviet, af als de schurken.
Dit zou schokkend zijn geweest voor zijn publiek, maar de boodschap was duidelijk. Zelfs een Samaritaan wist van zijn buurman te houden. Geachte religieuze leiders waren daarentegen soms huichelaars.
Jezus had een hart voor Samaria. Op de momenten net voordat hij naar de hemel opsteeg, zei hij tegen zijn discipelen:
"Maar u zult kracht ontvangen wanneer de Heilige Geest op u komt; en u zult mijn getuigen zijn in Jeruzalem, en in heel Judea en Samaria, en tot aan de einden der aarde." (Handelingen 1: 8, NIV)
bronnen
- De bijbel Almanac, JI Packer, Merrill C. Tenney, William White Jr.
- Rand McNally Bible Atlas, Emil G. Kraeling
- De Accordance Dictionary of Place Names
- International Standard Bible Encyclopedia, James Orr.
- Holman Illustrated Bible Dictionary, Trent C. Butler.
