CS Lewis wordt vaak beschreven als een 'apostel' voor de sceptici - dat hij op de een of andere manier een speciale affiniteit heeft met de argumenten, gevoeligheden en perspectieven van religieuze twijfelaars en deze daarom gemakkelijker kan bereiken dan andere apologen. Lewis was immers zelf vele jaren atheïst, dus het is begrijpelijk waarom dit logisch zou zijn.
Een apoloog in hart en nieren
Natuurlijk maken veel apologen een grote show over hoe ze ooit atheïsten waren voordat ze eindelijk het licht zagen, dus dit rechtvaardigt niet volledig het vertrouwen van mensen in Lewis. Hij lijkt misschien zijn argumenten naar atheïsten te richten, maar de waarheid is dat zijn argumenten vooral overtuigend zijn voor degenen die de conclusies al geloven of die er anderszins sympathiek tegenover staan.
Dit wordt, ten minste gedeeltelijk, geopenbaard door het feit dat Lewis veel vijandigheid en arrogantie jegens niet-gelovigen toont. Lewis verwijst zelfs naar zichzelf als een "dwaas" toen hij een atheïst was, dus het is moeilijk voor te stellen dat hij de huidige atheïsten als iets anders beschouwt. Voor het geval er twijfel is. John Beversluis heeft echter enkele van zijn vele uitingen van superioriteit verzameld:
"In het louter christendom leren we bijvoorbeeld dat atheïsten als struisvogels zijn: ze houden hun hoofd in het zand om te voorkomen dat ze geconfronteerd worden met feiten die hun positie beschadigen ... Het is opmerkelijk dat er in het christendom alleen maar één woord over is de "gemengde" kwaliteit van het bewijs voor theïsme. In plaats daarvan worden degenen die twijfels hebben over het christendom belachelijk gemaakt als zielig onstabiele wezens die "heen en weer" gaan en wiens overtuigingen afhankelijk zijn "van het weer en de staat van [hun] vertering" (MC, 124) Er wordt ons verteld dat atheïsme 'te simpel' is, dat het net als materialisme 'een jongensfilosofie', 'een filosofie van de kinderkamer' is (R, 55). Wat houdt dit in als dit niet zo is? dat atheïsme en materialisme kinderlijke fouten zijn die gemakkelijk te weerleggen zijn en de rationele mens onwaardig zijn? "
"... Wat betreft verrast door vreugde, zien we dat een jonge atheïst" zijn geloof niet te zorgvuldig kan bewaken, "dat gevaar" op de loer ligt "aan alle kanten, en dat een succesvolle naleving van atheïsme afhangt van zeer selectief zijn lezen (SbJ, 226, 191). We zijn er opnieuw van verzekerd dat atheïsme een vorm van wensvervulling is en hebben ons laten weten dat het in zijn 'moderne' vormen 'in de wereld is neergedaald' en nu 'in de aarde knabbelt' (SbJ, 226, 139) Ten slotte ontdekken we dat atheïsten geen toegewijde onderzoekers zijn, dat ze alleen 'spelen' op 'religie, en dat hun gedachten' rollen in een werveling van tegenstrijdigheden '(SbJ, 115).
Lewis 'opmerkingen zijn op zijn zachtst gezegd extreem, maar vooral interessant is de vrijwel totale afwezigheid van een serieuze poging om ze te verdedigen. Dit zijn behoorlijk ernstige beschuldigingen die Lewis doet. Je moet iemand niet beschuldigen van het opzettelijk negeren van argumenten van anderen of van "spelen tegen" ruzie zonder enig serieus bewijs als ondersteuning, maar je zult er geen vinden in de geschriften van Lewis.
Het bovenstaande is slechts een voorbeeld van wat Beversluis citeert, maar deze uitspraken zullen niet door Lewis 'vele bewonderaars worden besproken. Waarom? Misschien omdat Lewis de overtuigingen verdedigt waar ze het al mee eens zijn. Misschien hebben ze eerlijk gezegd geen probleem met een ongegronde spot van atheïsten die volgens hen ook geen civiele aandacht verdienen. Sceptici merken ze echter op en je bereikt geen religieuze sceptici door ze te bespotten.
Niet geschreven voor de scepticus
Het is dus moeilijk om het idee te verdedigen dat Lewis schrijft voor niet-gelovigen - of zelfs bedoeld is. Het is aannemelijker dat hij voor gelovigen schreef en dat de spot van niet-gelovigen helpt een gevoel van 'wij versus zij' solidariteit te creëren onder gelovigen die geloof hebben maar niet beseffen dat zij ook een reden achter zich hebben. Ze kunnen samen medelijden hebben met de arme, benadeelde atheïsten.
Waarom maakt Lewis het religieuze scepticisme belachelijk? In Surprised by Joy is hij heel openhartig over zijn motieven:
"De sleutel tot mijn boeken is Donne's stelregel: 'De ketterijen die mannen verlaten worden het meest gehaat.' De dingen die ik het krachtigst beweer zijn die ik lang heb weerstaan en laat heb geaccepteerd. "
Lewis 'haat' atheïsme, materialisme en naturalisme. Zijn aanvallen op religieus scepticisme worden gemotiveerd door religieuze passie, niet door intellect en rede.
