Heb je je ooit afgevraagd waarom Paaszondag ergens tussen 22 maart en 25 april kan vallen? En waarom vieren Oosters-orthodoxe kerken Pasen meestal op een andere dag dan westerse kerken? Dit zijn goede vragen met antwoorden die een beetje uitleg vereisen.
Waarom verandert Pasen elk jaar?
Sinds de dagen van de vroege kerkgeschiedenis is het bepalen van de precieze datum van Pasen een kwestie van voortdurende discussie. Ten eerste hebben de volgelingen van Christus nagelaten de exacte datum van Jezus 'opstanding vast te leggen. Vanaf dat moment werd de zaak alleen maar complexer.
Een eenvoudige uitleg
De kern van de zaak is een eenvoudige verklaring. Pasen is een beweegbaar feest. De eerste gelovigen in de Klein-Aziatische kerk wilden de naleving van Pasen gecorreleerd houden met het Joodse Pascha. De dood, begrafenis en opstanding van Jezus Christus gebeurde na het Pascha, dus volgelingen wilden dat Pasen altijd gevierd zou worden na het Pascha. En omdat de joodse vakantiekalender is gebaseerd op zonne- en maancycli, is elke feestdag verplaatsbaar, waarbij datums van jaar tot jaar verschuiven.
Het maaneffect op Pasen
Vóór 325 na Christus werd Pasen gevierd op de zondag onmiddellijk na de eerste volle maan na de lente (lente) equinox. Op het Concilie van Nicea in 325 AD besloot de westerse kerk een meer gestandaardiseerd systeem op te zetten voor het bepalen van de datum van Pasen.
Tegenwoordig wordt Pasen in het westerse christendom altijd gevierd op de zondag direct na de Paasvollemaandatum van het jaar. De datum van de Paasvollemaan wordt bepaald op basis van historische tabellen. De datum van Pasen komt niet langer rechtstreeks overeen met maanevenementen. Omdat astronomen de data van alle volle manen in de komende jaren konden benaderen, gebruikte de Westerse Kerk deze berekeningen om een tabel met kerkelijke data van volle maan op te stellen. Deze data bepalen de heilige dagen op de kerkelijke kalender.
Hoewel enigszins gewijzigd ten opzichte van zijn oorspronkelijke vorm, was in 1583 AD de tabel voor het bepalen van de kerkelijke volle maan-data permanent vastgesteld en wordt sindsdien gebruikt om de datum van Pasen te bepalen. Dus, volgens de kerkelijke tabellen, is de Paasvollemaan de eerste kerkelijke volle maandatum na 20 maart (die toevallig de datum van de lente-equinox was in 325 na Christus). In het westerse christendom wordt Pasen dus altijd gevierd op de zondag onmiddellijk na de Paasvollemaan.
De Paasvollemaan kan variëren van twee dagen vanaf de datum van de werkelijke volle maan, met datums die variëren van 21 maart tot 18 april. Als gevolg hiervan kunnen Paasdata variëren van 22 maart tot 25 april in het westerse christendom.
Oostelijke versus Westelijke paasdata
Historisch gezien gebruikten westerse kerken de Gregoriaanse kalender om de datum van Pasen te berekenen en Oosters-orthodoxe kerken gebruikten de Juliaanse kalender. Dit was gedeeltelijk de reden waarom de data zelden hetzelfde waren.
Pasen en de bijbehorende feestdagen vallen niet op een vaste datum in de Gregoriaanse of Juliaanse kalenders, waardoor ze roerende feestdagen zijn. De datums zijn in plaats daarvan gebaseerd op een maankalender die erg lijkt op de Hebreeuwse kalender.
Terwijl sommige Oosters-orthodoxe kerken niet alleen de datum van Pasen handhaven op basis van de Juliaanse kalender die werd gebruikt tijdens de Eerste Oecumenische Raad van Nicaea in 325 AD, gebruiken ze ook de werkelijke, astronomische volle maan en de werkelijke lente-equinox zoals waargenomen langs de meridiaan van Jeruzalem. Dit maakt de zaak gecompliceerder vanwege de onnauwkeurigheid van de Juliaanse kalender en de 13 dagen die zijn ontstaan sinds het jaar 325 na Christus en betekent, om in overeenstemming te blijven met de oorspronkelijk vastgestelde (325 na Christus) lente-equinox, kan Orthodox Pasen niet worden gevierd vóór 3 april (huidige Gregoriaanse kalender), die 21 maart was in 325 na Christus.
Bovendien, in overeenstemming met de regel vastgesteld door de Eerste Oecumenische Raad van Nicea, hield de Oosters-orthodoxe kerk vast aan de traditie dat Pasen altijd na het Joodse Pascha moet vallen, omdat de opstanding van Christus plaatsvond na de viering van Pascha.
Uiteindelijk kwam de orthodoxe kerk met een alternatief voor het berekenen van Pasen op basis van de Gregoriaanse kalender en het Pascha, door een cyclus van 19 jaar te ontwikkelen, in tegenstelling tot de cyclus van 84 jaar van de westerse kerk.
