Dazu Huike (487-593; ook gespeld als Hui-k'o of Taiso Eka in Japan) wordt herinnerd als de tweede patriarch van Zen en de belangrijkste dharma-erfgenaam van de legendarische Bodhidharma.
Als je überhaupt wel van Huike hebt gehoord, komt dat waarschijnlijk door het beroemde verhaal van zijn eerste ontmoeting met Bodhidharma. De legende zegt dat Huike Bodhidharma in zijn grot had gevonden mediteren en geduldig een wake buiten hield, wachtend op de ongrijpbare oude wijze om hem uit te nodigen . Dagen verstreken; sneeuw viel. Uiteindelijk sneed een wanhopige Huike zijn linker onderarm af als een demonstratie van zijn ernst, of misschien gewoon om de aandacht van Bodhidharma te trekken.
Toen kwam de beroemde uitwisseling: 'De geest van je discipel heeft nog geen vrede', zei Huike. "Meester, alsjeblieft, laat het rusten." Bodhidharma zei: "Breng me uw gedachten, en ik zal hem laten rusten." Huike zei: "Ik heb naar mijn geest gezocht, maar ik kan het niet vinden." Bodhidharma zei: "Ik heb het volledig voor u laten rusten."
Huike's leven
Vooral dankzij een biograaf genaamd Daoxuan (596-667; ook gespeld als Tao-hsuan) hebben we een gedetailleerder verhaal over het leven van Huike dan over veel andere figuren uit de vroege Zen-geschiedenis.
Huike werd geboren in een familie van taoïstische geleerden in de huidige provincie Henan, China, ongeveer 60 mijl ten oosten van Luoyang en een beetje ten noorden van de heilige berg Songshan. Als jongeman studeerde Huike ook het confucianisme samen met het taoïsme.
De dood van zijn ouders zorgde ervoor dat Huike zich tot het boeddhisme wendde. In 519, toen hij 32 jaar oud was, werd hij een boeddhistische monnik in een tempel in de buurt van Luoyang. Ongeveer acht jaar later vertrok hij op zoek naar Bodhidharma en vond hij de eerste patriarch in zijn grot in Songshan, nabij het Shaolin-klooster. Ten tijde van deze bijeenkomst was Huike ongeveer 40 jaar oud.
Huike studeerde zes jaar bij Bodhidharma aan Shaolin. Toen gaf Bodhidharma Huike zijn gewaad en kom, een teken dat Huike nu de dharma-erfgenaam van Bodhidharma was en klaar om te onderwijzen. (Volgens de Zen-legende zou de traditie van het doorgeven van de mantel en kom van Bodhidharma aan de volgende Patriarch doorgaan totdat deze ophield met Huineng [638-713], de zesde en laatste Patriarch.)
Lees meer: Wat bedoelen boeddhisten met Lineage?
Bodhidharma gaf Huike ook een exemplaar van de Lankavatara Sutra, waarvan Huike naar verluidt de komende jaren ijverig heeft gestudeerd. De Lankavatara is een Mahayana sutra die vooral bekend staat om zijn leer van Yogacara en Boeddha-natuur.
Huike is misschien een tijdje in Shaolin gebleven. Volgens sommige verhalen diende hij als abt van de legendarische tempel. Maar op een gegeven moment verliet Huike, die zijn hele leven onder geleerden en monniken had geleefd, Shaolin en werd een rondtrekkende arbeider. Dit was om zijn geest te kalmeren en nederigheid te leren, zei hij. En toen begon hij uiteindelijk te onderwijzen.
Politieke gevaren
De dharma-overdracht van Bodhidharma naar Huike zou omstreeks 534 hebben plaatsgevonden. In dat jaar stortte de Noordelijke Wei-dynastie die over Noord-China had geregeerd ineen onder het gewicht van rellen en opstanden, en Noord-China werd opgesplitst in twee koninkrijken. De heerser van het oostelijke koninkrijk vestigde zijn hoofdstad in Ye, in de buurt van de moderne stad Anyang in de noordelijke provincie Henan.
Het is niet duidelijk wanneer, maar Huike heeft ooit Zen in Ye onderwezen. Hij trok veel studenten aan, maar hij maakte ook boos op het boeddhistische establishment. Volgens biograaf Daoxuan verloor Huike in zijn tijd bij Ye zijn linkeronderarm. Het ledemaat werd mogelijk afgesneden door bandieten, of mogelijk door de volgelingen van rivaliserende leraren.
De politieke situatie in Noord-China bleef volatiel; nieuwe dynastieën grepen de macht en ontmoetten spoedig gewelddadige doeleinden. Van 557 tot 581 werd een groot deel van Noord-China geregeerd door de Noordelijke Zhou-dynastie. De noordelijke Zhou-keizer Wu was ervan overtuigd dat het boeddhisme te machtig was geworden en in 574 en 577 probeerde hij het boeddhisme in zijn koninkrijk af te schaffen. Huike vluchtte naar het zuiden.
Huike vond een schuilplaats in de bergen van de zuidelijke provincie Anhui, vlakbij de Yangtze-rivier. Het is onduidelijk hoe lang hij daar precies is gebleven. Volgens auteur en vertaler Bill Porter (in zijn boek Zen Baggage [Counterpoint, 2009]), is er vandaag op een berg genaamd Ssukungshan een stenen platform waarop (er wordt gezegd) Huike een lezing gaf, en een kei die (er wordt gezegd ) markeert de plaats waar Huike Bodhidharma's mantel en kom passeerde aan zijn opvolger, Sengcan (ook gespeld Seng-ts an) .
Na verloop van tijd keerde een zeer oudere Huike terug naar Noord-China. Hij vertelde zijn studenten dat hij een karmische schuld moest terugbetalen. Op een dag in 593 beschuldigde een beroemde priester genaamd Pien-ho Huike van ketterij, en de magistraten lieten de oude man executeren. Hij was 106 jaar oud.
Huike's Zen
Volgens auteur Thomas Hoover ( The Zen Experience, New American Library, 1980) is de enige overgebleven tekst in de woorden van Huike een fragment van een brief aan een student. Hier is een gedeelte (DT Suzuki-vertaling):
"Je hebt de Dharma echt begrepen zoals het is; de diepste waarheid ligt in het identiteitsbeginsel. Het is te wijten aan iemands onwetendheid dat het mani-juweel voor een stuk steen wordt genomen, maar wanneer iemand plotseling wordt ontwaakt tot zelfverlichting. men beseft dat men in het bezit is van het echte juweel. De onwetende en verlichte zijn van één essentie, ze zijn niet echt te scheiden. We moeten weten dat alle dingen zijn zoals ze zijn. Degenen die een dualistische kijk op de wereld zal medelijden hebben, en ik schrijf deze brief voor hen. Als we weten dat er tussen dit lichaam en de Boeddha niets is om de een van de ander te scheiden, wat is dan het nut van het zoeken naar Nirvana [als iets buiten onszelf ]?"
