Over het algemeen is het pietisme een beweging binnen het christendom die de nadruk legt op persoonlijke toewijding, heiligheid en oprechte spirituele ervaring boven loutere naleving van theologie en kerkritueel. Meer specifiek verwijst pietisme naar een spirituele opwekking die zich ontwikkelde binnen de 17e-eeuwse Lutherse kerk in Duitsland.
Pietisme citaat
"De studie van de theologie moet niet worden voortgezet door het conflict van geschillen, maar eerder door het beoefenen van vroomheid." --Philipp Jakob Spener
Oorsprong en oprichters van het piëtisme
Pietistische bewegingen zijn in de hele christelijke geschiedenis opgekomen wanneer geloof geen leven meer ervaart. Wanneer religie koud, formeel en levenloos wordt, kan een cyclus van dood, geestelijke honger en nieuwe geboorte worden achterhaald.
In de 17e eeuw had de protestantse hervorming zich ontwikkeld tot drie hoofddenominaties Annglicaans, gereformeerd en Lutheraans die elk verbonden waren met nationale en politieke entiteiten. Nauwe banden tussen kerk en staat bracht wijdverspreide oppervlakkigheid, bijbelse onwetendheid en immoraliteit in deze kerken. Als gevolg hiervan ontstond het pietisme als een zoektocht om het leven terug te brengen in de Reformatietheologie en -praktijk.
De term pietisme lijkt eerst te zijn gebruikt om de beweging te identificeren die wordt geleid door Philipp Jakob Spener (1635 1705), een Lutherse theoloog en pastoor in Frankfurt, Duitsland. Hij wordt vaak beschouwd als de vader van het Duitse pietisme. Het belangrijkste werk van Spener, Pia Desideria, of 'Heartfelt Desire for God-Pleasing Reform', oorspronkelijk gepubliceerd in 1675, werd een handleiding voor pietisme. Een Engelse versie van het boek gepubliceerd door Fortress Press is nog steeds in omloop.
Na de dood van Spener werd August Hermann Francke (1663 2727) de leider van Duitse pietisten. Als predikant en professor aan de Universiteit van Halle vormden zijn geschriften, lezingen en kerkleiderschap een model voor morele vernieuwing en het veranderde leven van het bijbelse christendom.
Zowel Spener als Francke werden sterk beïnvloed door de geschriften van Johann Arndt (1555 21), een vroegere Lutherse kerkleider die tegenwoordig door historici vaak als de ware vader van het pietisme werd beschouwd. Arndt maakte zijn meest significante impact door zijn devotionele klassieker, True Christianity, gepubliceerd in 1606.
Reviving Dead Orthodoxy
Spener en degenen die hem volgden, probeerden een groeiend probleem te verhelpen dat zij identificeerden als dead orthodoxie binnen de Lutherse kerk. In hun ogen werd het geloofsleven voor leden van de kerk geleidelijk gereduceerd tot loutere naleving van de leer, formele theologie en kerkorde.
Spener streefde naar een opleving van vroomheid, toewijding en oprechte godsvrucht en introduceerde verandering door kleine groepen vrome gelovigen op te richten die regelmatig bijeenkwamen voor gebed, bijbelstudie en wederzijdse opbouw. Deze groepen, Collegium Pietatis genaamd, wat 'vrome bijeenkomsten' betekent, benadrukten heilig leven. Leden concentreerden zich op het bevrijden van zichzelf door te weigeren deel te nemen aan tijdverdrijf dat zij als werelds beschouwden.
Heiligheid boven formele theologie
Pietisten benadrukken de spirituele en morele vernieuwing van het individu door een volledige toewijding aan Jezus Christus. Toewijding wordt bewezen door een nieuw leven gevormd naar bijbelse voorbeelden en gemotiveerd door de Geest van Christus.
In het pietisme is echte heiligheid belangrijker dan het volgen van formele theologie en kerkorde. De Bijbel is de constante en onfeilbare gids voor het leven van iemands geloof. Gelovigen worden aangemoedigd om deel te nemen aan kleine groepen en persoonlijke devoties na te streven als een middel voor groei en een manier om onpersoonlijk intellectualisme te bestrijden.
Naast het ontwikkelen van een persoonlijke geloofservaring, benadrukken pietisten bezorgdheid om de behoeftigen te helpen en de liefde van Christus aan mensen van de wereld te tonen.
Diepgaande invloeden op het moderne christendom
Hoewel het pietisme nooit een denominatie of een georganiseerde kerk is geworden, heeft het een diepe en blijvende invloed gehad, bijna het hele protestantisme raken en zijn stempel gedrukt op een groot deel van het hedendaagse evangelicalisme.
De hymnes van John Wesley, evenals zijn nadruk op de christelijke ervaring, zijn bedrukt met tekens van pietisme. Pietistische inspiratie is te zien in kerken met een missionaire visie, sociale en gemeenschapsbereikprogramma's, nadruk op kleine groepen en bijbelstudieprogramma's. Het piëtisme heeft gevormd hoe moderne christenen aanbidden, offers brengen en hun toegewijde leven leiden.
Zoals met elk religieus uiterste, kunnen radicale vormen van pietisme leiden tot legalisme of subjectivisme. Zolang de nadruk echter bijbels in evenwicht blijft en binnen het kader van de waarheden van het evangelie, blijft het pietisme een gezonde, groei-producerende, levensherstellende kracht in de wereldwijde christelijke kerk en in het spirituele leven van individuele gelovigen.
bronnen
- "Pietisme: de innerlijke ervaring van geloof." Christian History Magazine. Editie 10.
- 'Pietisme'. Pocket Dictionary of Ethics (pp. 88–89).
- 'Pietisme'. Woordenboek van theologische termen (p. 331).
- "Pietisme." Woordenboek van het christendom in Amerika.
- 'Pietisme'. Pocket Dictionary of the Reformed Tradition (p. 87).
