Van alle boeddhistische doctrines is Sunyata mogelijk het moeilijkste en onbegrepen. Sunyata (ook gespeld als shunyata ), vaak vertaald als 'leegte', vormt de kern van alle mahayaanse boeddhistische leerstellingen.
De realisatie van Sunyata
In de Mahayana Six Perfections (paramitas ) is de zesde perfectie prajna paramita - de perfectie van wijsheid. Van de perfectie van wijsheid wordt gezegd dat het alle andere perfecties bevat, en zonder dat is geen perfectie mogelijk. 'Wijsheid' is in dit geval niets anders dan het besef van sunyata. Dit besef zou de deur naar verlichting zijn.
'Realisatie' wordt benadrukt omdat een intellectueel begrip van een leer van leegte niet hetzelfde is als wijsheid. Om wijsheid te zijn, moet leegte eerst intiem en direct worden waargenomen en ervaren. Toch is een intellectueel begrip van sunyata de gebruikelijke eerste stap naar realisatie. Dus wat is het?
Anatta en Sunyata
De historische Boeddha leerde dat wij mensen zijn opgebouwd uit vijf skandha's, die soms de vijf aggregaten of vijf hopen worden genoemd. Heel kort zijn dit vorm, gevoel, perceptie, mentale vorming en bewustzijn.
Als je de skandha's bestudeert, zou je misschien herkennen dat de Boeddha ons lichaam en de functies van ons zenuwstelsel beschreef. Dit omvat voelen, voelen, denken, herkennen, meningen vormen, en bewust zijn.
Zoals vastgelegd in de Anatta-lakkhana Sutta van de Pali Tipitaka (Samyutta Nikaya 22:59) leerde de Boeddha dat deze vijf 'delen', inclusief ons bewustzijn, geen 'zelf' zijn. Ze zijn vergankelijk en klampen zich aan hen vast alsof ze het permanente 'ik' zijn dat aanleiding geeft tot hebzucht en haat, en tot het verlangen dat de bron van lijden is. Dit is de basis voor de vier nobele waarheden.
De leer in de Anatta-lakkhana Sutta wordt "anatta" genoemd, soms vertaald met "geen zelf" of "geen zelf". Deze basisleer wordt geaccepteerd in alle scholen van het boeddhisme, inclusief Theravada. Anatta is een weerlegging van het hindoe-geloof in atman - een ziel; een onsterfelijke essentie van het zelf.
Maar het Mahayana-boeddhisme gaat verder dan Theravada. Het leert dat alle fenomenen zonder zelfessentie zijn. Dit is sunyata.
Leeg van wat?
Sunyata wordt vaak verkeerd begrepen als er niets bestaat. Dit is niet zo. In plaats daarvan vertelt het ons dat er bestaan is, maar dat fenomenen geen svabhava bevatten . Dit Sanskrietwoord betekent zelf-natuur, intrinsieke natuur, essentie of 'eigen wezen'.
Hoewel we ons er misschien niet van bewust zijn, hebben we de neiging dingen te beschouwen als een wezenlijke aard die het maakt wat het is. Dus we kijken naar een verzameling metaal en plastic en noemen het een 'broodrooster'. Maar "broodrooster" is gewoon een identiteit die we projecteren op een fenomeen. Er is geen inherente broodroosteressentie in het metaal en plastic.
Een klassiek verhaal uit de Milindapanha, een tekst die waarschijnlijk dateert uit de eerste eeuw voor Christus, beschrijft een dialoog tussen koning Menander van Bactrië en een wijze genaamd Nagasena. Nagasena vroeg de koning naar zijn strijdwagen en beschreef toen het uit elkaar halen van de strijdwagen. Was het ding een "strijdwagen" nog steeds een strijdwagen als je de wielen eraf haalde? Of zijn assen?
Als je de wagen deel voor deel uit elkaar haalt, op welk punt houdt het dan op om een strijdwagen te zijn? Dit is een subjectief oordeel. Sommigen denken misschien dat het niet langer een strijdwagen is als het niet langer als een strijdwagen kan functioneren. Anderen zouden kunnen beweren dat de uiteindelijke stapel houten delen nog steeds een strijdwagen is, zij het een gedemonteerde.
Het punt is dat "strijdwagen" een aanduiding is die we aan een fenomeen geven; er is geen inherente "wagen natuur" woning in de wagen.
benamingen
Je vraagt je misschien af waarom de inherente aard van wagens en broodroosters voor iedereen belangrijk is. Het punt is dat de meesten van ons de realiteit zien als iets dat wordt bevolkt door veel onderscheidende dingen en wezens. Maar deze visie is een projectie van onze kant.
In plaats daarvan is de fenomenale wereld als een enorm, steeds veranderend veld of samenhang. Wat we als onderscheidende delen, dingen en wezens zien, zijn slechts tijdelijke voorwaarden. Dit leidt tot de leer van Afhankelijke oorsprong die ons vertelt dat alle fenomenen met elkaar verbonden zijn en niets permanent is.
Nagarjuna zei dat het onjuist is om te zeggen dat dingen bestaan, maar het is ook onjuist om te zeggen dat ze niet bestaan. Omdat alle fenomenen onderling afhankelijk zijn en geen zelfessentie meer hebben, zijn alle onderscheidingen die we maken tussen dit en dat fenomeen willekeurig en relatief. Dingen en wezens 'bestaan' dus alleen op een relatieve manier en dit is de kern van de Hart Soetra.
Wijsheid en mededogen
Aan het begin van dit essay leerde je dat wijsheid prajna een van de zes perfecties is. De andere vijf zijn geven, moraliteit, geduld, energie en concentratie of meditatie. Er wordt gezegd dat wijsheid alle andere perfecties bevat.
We zijn ook leeg van zelfessentie. Als we dit echter niet waarnemen, begrijpen we onszelf onderscheidend en gescheiden van al het andere. Dit geeft aanleiding tot angst, hebzucht, jaloezie, vooroordelen en haat. Als we onszelf begrijpen te bestaan tussen al het andere, geeft dit aanleiding tot vertrouwen en mededogen.
In feite zijn wijsheid en mededogen ook van elkaar afhankelijk. Wijsheid geeft aanleiding tot mededogen; compassie, wanneer oprecht en onbaatzuchtig, geeft aanleiding tot wijsheid
Nogmaals, is dit echt belangrijk? In zijn voorwoord aan " A Profound Mind: Cultiveating Wisdom in Everyday Life " van Zijne Heiligheid de Dalai Lama schreef Nicholas Vreeland:
"Misschien ligt het belangrijkste verschil tussen het boeddhisme en de andere belangrijke geloofstradities van de wereld in de presentatie van onze kernidentiteit. Het bestaan van de ziel of het zelf, dat op verschillende manieren wordt bevestigd door hindoeïsme, jodendom, christendom en islam, is niet alleen stevig ontkend in het boeddhisme, geloof erin wordt geïdentificeerd als de belangrijkste bron van al onze ellende.Het boeddhistische pad is fundamenteel een proces van leren dit essentiële niet-bestaan van het zelf te herkennen, terwijl het probeert andere bewuste wezens te helpen het ook te herkennen. "
Met andere woorden, dit is wat het boeddhisme is . Al het andere dat de Boeddha onderwees, kan worden teruggevoerd op het cultiveren van wijsheid.
