In het jodendom verwijst de term Midrash (meervoud Midrasham ) naar een vorm van rabbijnse literatuur die commentaar of interpretatie van bijbelse teksten biedt. Een Midrash (uitgesproken als "uitslag") kan een poging zijn om onduidelijkheden in een oude originele tekst op te helderen of om de woorden toepasbaar te maken op de huidige tijd. Een Midrash kan geschreven worden dat vrij wetenschappelijk en logisch van aard is of artistiek zijn punten kan maken door gelijkenissen of allegorieën. Wanneer geformaliseerd als een goed zelfstandig naamwoord verwijst "Midrash" naar het hele lichaam van verzamelde commentaren die werden samengesteld in de eerste 10 eeuwen CE.
Er zijn twee soorten Midrash: Midrash aggada en Midrash halakha.
MidrashAggada
Midrash aggada kan het best worden omschreven als een vorm van verhalen vertellen die ethiek en waarden in bijbelse teksten onderzoekt. ("Aggada" betekent letterlijk "verhaal" of "vertellen" in het Hebreeuws.) Het kan elk bijbels woord of vers nemen en het interpreteren op een manier die een vraag beantwoordt of iets in de tekst verklaart. Een Midrash agagada kan bijvoorbeeld proberen uit te leggen waarom Adam Eva niet heeft gestopt om de verboden vrucht in de hof van Eden te eten. Een van de bekendste midrasham gaat over de kindertijd van Abraham in het vroege Mesopotamië, waar hij naar verluidt de idolen in de winkel van zijn vader heeft verpletterd omdat hij zelfs op die leeftijd wist dat er maar één God was . Midrash aggada is te vinden in beide Talmoed, in Midrashic collecties en in Midrash Rabbah, wat 'Grote Midrash' betekent. Midrash aggada kan een vers-voor-vers uitleg en versterking van een bepaald hoofdstuk of passage van een heilige tekst zijn. Er is een aanzienlijke stilistische vrijheid in de Midrash-aggada, waarin de commentaren vaak vrij poëtisch en mystiek van aard zijn.
Moderne compilaties van Midrash Aggada zijn onder meer:
- Sefer Ha-Aggadah ( The Book of Legends ) is een compilatie van aggada uit de Misna, de twee Talmoed en de Midrash literatuur.
- Legenden van de Joden, door Rabbi Louis Ginzberg, synthetiseert aggada uit de Misjna, de twee Talmoed en Midrasj. In deze collectie parafraseert Rabbi Ginzberg het originele materiaal en herschrijft ze in een enkel verhaal dat vijf delen beslaat.
- Mimekor Yisrael, door Micha Josef Berdyczewski.
- De verzamelde werken van Dov Noy. In 1954 heeft Noy een archief opgezet van meer dan 23.000 volksverhalen verzameld uit Israël.
Midrash Halakha
Midrash halakha daarentegen focust niet op bijbelse karakters, maar eerder op Joodse wetten en gebruiken. Alleen al de context van heilige teksten kan het moeilijk maken om te begrijpen wat de verschillende regels en wetten in de dagelijkse praktijk betekenen, en een Midrash halakha probeert bijbelse wetten aan te nemen die algemeen of dubbelzinnig zijn en verduidelijken wat ze betekenen. Een Midrash halakha kan verklaren waarom bijvoorbeeld tefillin tijdens het gebed wordt gebruikt en hoe ze moeten worden gedragen.
