Sri Lanka's Festival van de Heilige Tand is een van de oudste en grootste van alle boeddhistische festivals, met dansers, jongleurs, muzikanten, vuurspuwers en rijkelijk versierde olifanten. De datum van de tiendaagse naleving wordt bepaald door de maankalender en vindt meestal plaats in juli of augustus.
Het festival van vandaag bevat ook elementen van het hindoeïsme en is mogelijk meer een nationale feestdag dan een religieuze. Dit artikel zal zich vooral richten op het meest boeddhistische kenmerk van het festival - de tand van de Boeddha.
The Tooth Relic, and How It Got to Sri Lanka
Dit verhaal begint na de dood van de Boeddha en Parinirvana. Volgens de boeddhistische traditie werden na het cremeren van het lichaam van de Boeddha vier tanden en drie botten uit de as gezeefd. Deze overblijfselen werden niet naar de acht stupa's gestuurd die waren gebouwd om de overblijfselen te bewaren.
Wat er precies met deze zeven relikwieën is gebeurd, is een punt van discussie. In de Sinhalese versie van het verhaal werd een linkertand van de Boeddha gegeven aan de koning van Kalinga, een oud koninkrijk aan de oostkust van India. Deze tand was verankerd in een tempel in de hoofdstad Dantapura. Ergens in de 4e eeuw werd Dantapura bedreigd door oorlog, en om het veilig te houden werd de tand naar Ceylon gestuurd, het eiland dat nu Sri Lanka wordt genoemd.
De koning van Ceylon was een vrome boeddhist en hij ontving de tand met grenzeloze dankbaarheid. Hij plaatste de tand in een tempel in zijn hoofdstad. Hij verklaarde ook dat een keer per jaar de tand door de stad zou worden geparadeerd, zodat de mensen hem zouden eren.
Een Chinese reiziger was rond 413 CE getuige van deze processie. Hij beschreef een man die door een prachtig versierde olifant door de straten reed en verklaarde wanneer de processie zou beginnen. Op de dag van de processie werd de hoofdstraat schoongeveegd en bedekt met bloemen. De vieringen gingen 90 dagen door, terwijl zowel leken als kloosterlingen deelnamen aan ceremonies die de tand vereerden.
In de eeuwen die volgden, toen de hoofdstad van Ceylon zich bewoog, deed de tand dat ook. Het werd bewaard in de buurt van de residentie van de koning en geplaatst in de mooiste tempels. Na een poging tot diefstal in de 7e eeuw werd de tand altijd bewaakt.
De tand is gestolen
Nu neemt het tandverhaal verschillende alarmerende wendingen. In het begin van de 14e eeuw grepen indringers uit Zuid-India de tand en brachten hem terug naar India. Opmerkelijk genoeg werd de tand hersteld en keerde hij terug naar Ceylon.
Toch was de tand niet veilig. In de 16e eeuw werd Ceylon overgenomen door de Portugezen, die op een razernij gingen om boeddhistische tempels en kunst en artefacten te vernietigen. De Portugezen namen in 1560 bezit van de tand.
De koning van Pegu, een oud koninkrijk dat tegenwoordig deel uitmaakt van Birma, schreef aan de Portugese onderkoning van Ceylon, Don Constantine de Braganza, met enorme hoeveelheden goud en een alliantie in ruil voor de tand. Het was een aanbod dat Don Constantine bijna niet kon weigeren.
Maar wacht - de aartsbisschop van de regio, Don Gaspar, waarschuwde Don Constantine dat de tand niet teruggegeven mag worden aan "afgodendienaren", maar vernietigd moet worden. De hoofden van de lokale Dominicaanse en jezuïetenmissies wogen in en zeiden hetzelfde.
Dus, ongetwijfeld mopperend Don Constantine overhandigde de tand aan de aartsbisschop, die de tand in poedervorm sloeg met een vijzel. De tanden werden verbrand en de resterende stukjes werden in een rivier gegooid.
De tand vandaag
De tand van de Boeddha is tegenwoordig gehuisvest in ere in de prachtige Tempel van de Heilige Tand, of Sri Dalada Maligawa, in Kandy. In de tempel wordt de tand bewaard in zeven gouden kisten, in de vorm van stupa's en bedekt met edelstenen. Monniken voeren driemaal daags rituelen uit en op woensdag wordt de tand gewassen in een voorbereiding van geparfumeerd water en bloemen.
Het festival van de tand vandaag is een veelzijdige viering, en niet alles is gerelateerd aan het boeddhisme. Het moderne festival is een combinatie van twee feesten, een ter ere van de tand en een andere ter ere van de oude goden van Ceylon.
Terwijl de stoet voorbij komt, staan duizenden mensen langs de straten, genietend van het spektakel, de muziek, de viering van de cultuur en geschiedenis van Sri Lanka. Oh, en een tand eren.
